WAARDENBURG SENDROMU

 

WAARDENBURG SENDROMU

-Medial kantusun laterale kayması -Parsiyel Albinizm -İşitme kaybı

Waardenburg Sendromu ilk kez 1951 yılında Waardenburg tarafından tanımlanmıştır. Ciltte ve iriste pigmentasyon bozukluğu, sensörinöral işitme kaybı, distopia kantorum(medial kantuslarin laterale yer değiştirmesi) ve saçta beyaz perçem ile karakterizedir. Hastalığın klinik olarak bilinen 4 tipi vardır ve çoğu otozomal dominant olarak kalıtılır.

Nöral krest gelişiminde rol alan başta SOX10 olmak üzere bir takım genlerin mutasyonu sonucu oluşur.

Hastalığın dünya genelinde prevalansı 1/40.000 olarak tahmin edilmektedir.

Hastalıktan sorumlu olan genler; WSB2(tip2b), PAX3(tip1 ve tip3), MITF(tip2a ve oküler albinizm/digenik tipi), WS2C(tip2c), SNAI2(tip2d), TYR(albinizm/digenik tipi), EDNRB(tip4a), EDN3(tip4b) ve SOX10(tip2e ve tip4c) genleridir.

Büyük çoğunluğu Otozomal Dominant olmak üzere Otozomal Resesif kalıtılan tipleri de mevcuttur.

KLİNİK ÖZELLİKLERİ

WS Tip1: İşitme kaybı, pigmentasyon bozukluğu, medial kantuslar arası mesafenin artması ve distopia kantarum eşlik eder.
WS Tip2: Tip1den farkı Distopia kantarumun eşlik etmez, hastalığın klasik bulguları görülür. İşitme kaybı Tip1den daha sık görülür.
WS Tip3(Klein-Waardenburg): Klasik bulgulara şiddetli iskelet kontraktürleri eşlik eder.
WS Tip4(Shah-Waardenburg): Klasik bulgulara Hirschprung hastalığı eşlik eder.

• Konjenital sensorinöral işitme kaybı
• Beyaz perçem, saçta hipopigmentasyon
• İris pigmentasyon anormalliği(heterokromia iris)
• Distopia kantarum
• Sinofiriz
• Geniş burun kökü, hipoplastik ala nasi
• Konjenital parsiyel albinizm(lökoderma)
• Saçların erken beyazlaşması

TANI

• Klinik olarak şüphelenilen kişiden moleküler genetik testler yapılarak hastalık tanısı konulabilmektedir.
• Klinik bulgulardan da yararlanarak ön tanıda en uygun olan ve en sık görülen alt tipin geninden başlanır.
• Geniş gen panelleri de kullanılabilir.
• Atipik bulgular ve net olarak Waardenburg sendromu düşünülemiyorsa ekzom dizileme gibi daha kapsamlı genomik testler yapılabilir.

AYIRICI TANI

• Piebaldism: Deri ve saç depigmentasyonu ile karakterize genetik bir hastalıktır.
• Tietz sendromu: Kas-iskelet sistemi anormallikleri ile ortaya çıkan nadir bir bozukluk.
• Okülokütan albinizm: Melanositlerin yokluğu ile karakterize bir bozukluk. Klinik olarak göz rengi değişikliği ile cilt ve saç depigmentasyonu olarak kendini gösterir.
• Vogt-Koyanagi-Harada hastalığı: Genellikle cildi, gözleri, kulağı ve sinir sistemini etkiler.
• Vitiligo: Klinik olarak çok sayıda depigmente cilt ve saç yaması olarak ortaya çıkar.

TEDAVİ VE İZLEM

• İlk tanının ardından odyolojik muayene gereklidir. WS'deki işitme kaybı ilerleyici değildir bu nedenle tekrar odyogram genellikle gerekli olmaz. İşitme kaybının yönetimi hastalığın ciddiyetine bağlıdır. Koklear implantasyon başarılı bulunmuştur. 
• Hipopigmente lezyonlar için güneşten korunma önerilir.

GENETİK DANIŞMA VE PRENATAL TANI

Fenotip	Kalıtımı	Gen
Waardenburg sendromu, tip 2B	OD	WS2B
Waardenburg sendromu, tip 1	OD	PAX3
Waardenburg sendromu, tip 3	OD, OR	PAX3
Waardenburg sendromu, tip 2A	OD	MITF
Waardenburg sendromu/oküler albinizm, digenik		MITF
Waardenburg sendromu, tip 2C		WS2C
Waardenburg sendromu, tip 2D	OR	SNAI2
Waardenburg sendromu/albinizm, digenik		TYR
Waardenburg sendromu, tip 4A	OD, OR	EDNRB
Waardenburg sendromu, tip 4B	OD, OR	EDN3
Waardenburg sendromu, tip 2E	OD	SOX10
Waardenburg sendromu, tip 4C	OD	SOX10

• Otozomal Dominat(OD) ve/veya Otozomal Resesif(OR) şekilde geçen tipleri mevcuttur. Bir gen her iki kalıtım şekliyle de kalıtılıyorsa ayrım yapmak için aile segregasyonları yapılarak daha net yorum yapılabilir. 
• OD varyantlar muhtemelen de-novo olarak oluşmuştur. Eğerki bir ebeveynde mevcutsa her gebelikte %50 ihtimalle kalıtılır. OD kalıtımda değişken expressivite ve penetrans farklılığı olabilir.
• OR varyant mevcut ise muhtemelen anne ve babada taşıyıcılık söz konusudur. Bu tarz bir durumda her gebelik için %25 hasta, %50 taşıyıcılık ve %25 hastalık açısından sağlam olma ihtimali bulunur.
• Prenatal tanı ve PGT yapılabilir.

GÖRSEL KAYNAKLARI;

1. https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Heterochromia_Iridis.jpg

2. https://ursuladecayart.tumblr.com/post/151478578129/does-illy-have-waardenburg-syndrome-if-so-hows

3. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcell.2021.720858/full

4. https://twitter.com/bannorkaviation/status/1202975547594137600?lang=ms

5. https://www.semanticscholar.org/paper/Pigment-Genodermatoses-Affecting-Melanocyte-and-the-Chatzinasiou-Stratigos/728030635615e4516d8aa25ed2c8ec7043a06289/figure/1

6. https://www.researchgate.net/figure/Subtypes-of-Waardenburg-syndrome-WS-and-affected-genes_tbl2_348086955